Səhər yeməyi üçün düzgün qida seçimi ürək-damar sağlamlığı üçün vacibdir. Səhər yeməyində istehlak edilən bəzi qidaların tərkibində olan kimyəvi maddələrin sağlamlığa zərərli təsir göstərə biləcəyini deyən mütəxəssis hansı qidalardan uzaq durmaq lazım olduğunu açıqlayıb. Bəs, səhər yeməyində istehlak edilən hansı qidalar sağlamlığa zərər verir?
Ucnoqta.az xəbər verir ki, Qidalanma və Pəhriz mütəxəssisi Ayça Sena Yılmaz səhər yeməyi üçün düzgün qida seçməyin ürək-damar sağlamlığı üçün vacib olduğunu qeyd edib. Açıqlamaya görə, səhər yeməyi qidalarında edilən səhv seçimlər infarkt riskini tətikləyə bilər.
Ayça Sena Yılmaz səhər yeməyinin bədənin enerji ehtiyacını ödəyən bir yemək olduğunu qeyd edərək səhər yeməyində istehlak ediləcək qidaları seçərkən diqqətli olmağın vacib olduğunu vurğuladı.
Yılmaz vurğulayır ki, səhər yeməyində istehlak edilən bəzi qidalarda olan kimyəvi maddələrin sağlamlığa mənfi təsirləri ola bilər.
Xüsusilə praktik görünən səhər yeməyi qidalarında olan trans yağların uzun müddətdə mənfi təsirləri olduğuna diqqət çəkən Yılmaz bunları söylədi:
“Səhər yeməyində istehlak edilən taxıl və xəmir məhsullarında istifadə oluna bilən trans yağlar LDL (pis xolesterin) artırır və HDL (yaxşı xolesterol) azalır.
Trans yağlar qan damarlarının daralmasına səbəb olur və infarkt keçirə bilər.
Diqqət edilməli olan başqa bir şey duz istehlakıdır. Bəzi pendir növlərində və işlənmiş ətlərdə olan duza diqqət yetirmək vacibdir.
Bədənə həddindən artıq miqdarda natrium qəbulu qan təzyiqini artıra və hipertoniyaya səbəb ola bilər. Bundan əlavə, artıq natrium orqanizmdə su saxlamağa və damarların tıxanmasına səbəb ola bilər.
Yılmaz mürəbbə istehlak edərkən miqdarına və məhsulun tərkibinə diqqətli olmaq lazım olduğunu bildirib.
Həddindən artıq miqdarda şəkər qan şəkərini sürətlə artıraraq insulin müqavimətinə səbəb ola bilər.
Praktik variant olan meyvə qatıqları və şəkərli taxıllarda yüksək miqdarda şəkərin olmasının mənfi nəticələrə səbəb ola biləcəyinə diqqət çəkən Yılmaz, "Həddindən artıq miqdarda şəkər qan şəkərini sürətlə artıraraq insulin müqavimətinə səbəb ola bilər. Bu da dolayısı ilə riski artıra bilər. İnsult Şəkərli qidalardan qaçınmaqla yanaşı, tərkibindəki aspartam kimi süni tatlandırıcılar da bağırsaq mikrobiotasını poza və iltihabı artıra bilər.
Qızardılmış məhsulların da praktik səhər yeməyi variantı olduğunu vurğulayan Yılmaz, son araşdırmalarda bəzi qızardılmış məhsulların bişirilərkən akrilamid ifraz etdiyini xatırladıb.
Akrimalidin normal olaraq qidalarda tapılmayan bir maddə olduğuna toxunan Yılmaz, son araşdırmalar göstərdi ki, tip 2 diabetli fərdlərin tərkibində akrimalid olan qidaları qəbul etdikdə ürək-damar xəstəlikləri riski yüksəkdir.
Bəzi bişirmə üsulları ilə qidalarda sərbəst buraxıla bilən akrimalidin xərçənglə yanaşı ürək-damar xəstəliklərinə də səbəb olduğu öyrənilib.
Məlumdur ki, akrimalid çörək, nişastalı qidalar və qəhvə kimi istiliklə müalicə olunan məhsullarda sərbəst buraxılır. Bundan əlavə, kolbasa və pastırma kimi emal edilmiş ətlər də tərkibində nitrat olduğuna görə kanserogen birləşmələrə çevrilə bilər. Bu maddələr damarların tıxanmasına da səbəb ola bilər”.
Səhər yeməyində düzgün qidaları seçməklə ürəyin və ümumi sağlamlığın qoruna biləcəyini vurğulayan Yılmaz aşağıdakı tövsiyələri verib:
"Səhər yeməyində işlənməmiş və qızardılmamış qidaları seçmək lazımdır. Məsələn, qızardılmış ağ çörək əvəzinə təzə tam buğda unundan hazırlanan çörək istehlak edilə bilər.
Şəkərli qidalar yerinə daha yaxşı qidalanan məhsullara üstünlük verilə bilər. Çox duzlu pendirlər yerinə az duzlu qidalar yeyilə bilər.
Səhər yeməyində zeytun yağı, göyərti, yumurta, evdə hazırlanmış qatıq və yüksək omeqa-3 dəyəri olan az duzlu pendir istehlak etmək sağlam bir seçim olacaq.
Yəni zülal, lif, sağlam yağlar və kompleks karbohidratlardan ibarət səhər yeməyi qidaları enerji verir, sizi uzun müddət tox saxlayır və sağlamlığınızı qoruyur”.