Alimlər Yer kürəsinin fırlanmasının sürətlənməsinin dağıdıcı zəlzələlərə və fəlakətli daşqınlara səbəb ola biləcək fəsadları barədə xəbərdarlıq edirlər.
Ucnoqta.az xəbər verir ki, mütəxəssislər qeyd edirlər ki, günlər artıq bir qədər qısalır: 9 və 22 iyulda, eləcə də 2025-ci il avqustun 5-də gün 1,3-1,51 millisaniyə qısalıb.
Günün qısalmasının səbəbləri hələ dəqiq müəyyən edilməyib, lakin alimlər bunu atmosferdəki dəyişikliklər, buzlaqların əriməsi, Yer nüvəsinin hərəkəti və zəifləyən maqnit sahəsi ilə əlaqələndirirlər.
Fırlanmanın minimal sürətlənməsi belə, okeanlarda suyu yenidən paylayan mərkəzdənqaçma qüvvəsini artırır. Şimal Buzlu Okeanı dayazlaşacaq, ekvator zonaları isə su altında qalaraq planetə almaz formasını verəcək.
Daha sürətli fırlanma həm də tektonik plitələrin hərəkətini aktivləşdirir, zəlzələ riskini artırır. Hava hadisələri daha ekstremal xarakter alır və Koriolis effekti qasırğaları gücləndirərək onları daha dağıdıcı edir.
Adi gelgitlərin pozulması okean və sahil proseslərini dəyişir, Ayın Yerə təsiri artır.
Sürətlənmiş fırlanma ssenariləri günlərin tədricən bir neçə saata qədər qısaldığı Aleks Fosterin "Dairələrdə hərəkət" kitabında ətraflı təsvir edilmişdir.
Bununla belə, alimlər belə fərziyyələri qeyri-real hesab edirlər: qeydə alınan dəyişikliklər minimaldır və təhlükə yaratmır.
Buna baxmayaraq, günün bir qədər qısaldılması belə planetin kövrəkliyini və gələcəkdə Yerdəki iqlimə, geologiyaya və həyata təsir göstərə biləcək qlobal proseslərin monitorinqinin vacibliyini vurğulayır.