Alimlərin son araşdırması, aşağı çəki ilə doğulan körpənin doğulması ilə qadınların sonrakı həyatlarında bilişsel pozulma riski arasında mümkün əlaqəni aşkara çıxarıb.
Ucnoqta.az xəbər verir ki, Neurology jurnalında 12 iyun 2024-cü ildə onlayn olaraq dərc edilən araşdırmanın nəticələri göstərir ki, çəkisi 2,5 kiloqramdan az olan körpə dünyaya gətirən qadınların yaşlandıqca yaddaş və düşünmə problemləri daha çox ola bilər.
Məlumatlar aşağı çəki ilə doğulan körpənin idrak qabiliyyətinin azalmasının səbəbi olduğunu sübut etməsə də, tədqiqatçılar bu amillər arasında güclü əlaqə olduğunu qeyd edirlər. Əvvəllər bu cür doğuşlar və ürək-damar xəstəlikləri və yüksək qan təzyiqi arasında əlaqə olduğuna dair sübutlar var idi və yeni araşdırma bu müşahidələri beyin sağlamlığı ilə əlaqələndirərək genişləndirir.
Araşdırmada hər birinin doğum təcrübəsi olan orta yaşı 62 olan 15 000-dən çox qadın iştirak edib. 1224 qadında və ya təxminən 8%-də hamiləliyin 20-ci həftəsindən sonra çəkisi 2,5 kiloqramdan az olan körpələr doğulub. İştirakçılar hamiləliklərinin xüsusiyyətlərindən və yaşadıqları fəsadlardan danışıb, həmçinin koqnitiv testlərdən keçiblər.
Test iki sahəni qiymətləndirdi: diqqət və reaksiya sürəti, həmçinin iş yaddaşı və öyrənmə qabiliyyəti. Körpələri az çəki ilə doğulan qadınlar bir qədər aşağı nəticələr göstəriblər. Tədqiqatçıların fikrincə, fərq beynin qocalmasının bir ildən iki ilə qədər sürətlənməsi ilə müqayisə edilə bilən idrak sağlamlığının azalmasına uyğundur. Xüsusilə, diqqət və sürət üzrə göstəricilərdə 0,06 bal, iş yaddaşında isə 0,05 bal azalma müşahidə olunub.
Nəticəyə təsir edə biləcək faktorları - ananın yaşı, hipertoniya və ya siqaret vərdişi kimi - nəzərə alındıqdan sonra da nəticələr dəyişməz qaldı. Analoji mənzərə vaxtından əvvəl doğuş, çoxlu hamiləlik və hamiləlik zamanı yüksək qan təzyiqi halları analizdən çıxarıldıqda müşahidə olunub. Üstəlik, bir qadın nə qədər az çəkiyə malik körpə dünyaya gətirsə, onun koqnitiv göstəriciləri bir o qədər aşağı düşürdü.
Tədqiqatın rəhbəri, Harvard T. H. Çan İctimai Sağlamlıq Məktəbindən doktor Diana C. Soria-Contreras vurğulamışdır ki, az çəki ilə doğuş gələcəkdə mümkün yaddaş problemlərinin siqnalı sayıla bilər. O, belə bir tarixçəsi olan qadınların koqnitiv pozğunluqların erkən aşkarlanması üçün mütəmadi olaraq müayinədən keçməli olub-olmadığını anlamaq üçün əlavə tədqiqatlara ehtiyac olduğunu qeyd edib.
Müəlliflər tədqiqatın məhdudiyyətlərini də qeyd ediblər. İştirakçıların demək olar ki, hamısı qeyri-İspan mənşəli ağdərili qadınlar idi ki, bu da nəticələrin digər etnik və irqi qruplara tətbiqini məhdudlaşdıra bilər.