Xalq arasında "göz gərginliyi" olaraq bilinən qlaukoma, dünyada görmə itkisi və korluğun ən əhəmiyyətli səbəbləri arasında ikinci yeri tutan bir xəstəlikdir.
Qlaukoma neonatal dövrdən başlayaraq hər yaşda müşahidə olunsa da, adətən 40 yaşdan yuxarı insanlarda rast gəlinir. Xüsusilə ailədə qlaukoma xəstəliyi varsa, risk 7 dəfə artır. Müalicə gecikdikdə daimi görmə itkisi və korluqla nəticələnən qlaukoma əsasən iki qrupa bölünür: açıq bucaqlı və qapalı bucaq.
Ucnoqta.az xəbər verir ki, oftalmoloq dr. Nezih Özdemir, ən çox görülən açıq bucaqlı qlaukoma görmə sahəsinə əhəmiyyətli zərər verənə qədər əlamət vermədiyi üçün erkən diaqnoz üçün ildə ən az bir dəfə göz müayinəsi edilməsi lazım olduğuna diqqət çəkib. Qlaukoma ilə bağlı optik sinirin zədələnməsini geri qaytarmaq mümkün deyil. Buna görə də daimi görmə itkisinin qarşısını almağın yeganə yolu xəstəliyi erkən diaqnoz etməkdir. Ona görə də erkən diaqnoz üçün hər kəs heç bir şikayəti olmasa da ildə bir dəfə göz müayinəsindən və göz təzyiqindən keçməlidir.
Ailələrində qlaukoma olanlar daha tez-tez yoxlanılmalıdır.
“Xüsusən səhər saatlarında özünü göstərən baş ağrısı və ya gecələr işıqların ətrafında halo görmək qlaukoma xəstəliyinin əhəmiyyətli bir əlaməti ola bilər. Belə olan halda təcili olaraq həkimə müraciət edilməlidir” - deyə o, xəbərdarlıq edir.
Qlaukoma gözün içərisində əmələ gələn sulu mayenin balansının pozulması və kiçik kanallarla gözü tərk etməsi nəticəsində inkişaf edən bir xəstəlikdir. Gözümüzdə əmələ gələn və göz strukturlarını qidalandıran sulu maye normal vəziyyətlərdə gözdən atılır. Bəzi səbəblərdən intraokulyar mayenin çıxış yollarında tıxanma inkişaf edir. Buna görə istehsal olunan maye ilə xaric edilən maye arasında balanssızlıq yaranır. Göz içindəki mayenin həcmi artdıqca gözün içindəki təzyiq də artır. Gözdə artan təzyiq optik sinirlərə geri dönməz zərər verə bilər.
Yüksək göz təzyiqi qlaukomanın ən mühüm səbəbi olsa da, xəstəliyə səbəb ola biləcək bir çox risk faktoru var. Artan yaş, irsi faktorlar, sistemli hipertoniya, arterioskleroz kimi damar xəstəlikləri, kollagen toxuma xəstəlikləri, böyrək xəstəlikləri, hematoloji pozğunluqlar və şiş xəstəlikləri də qlaukoma səbəb ola bilər. Qlaukoma həmçinin endokrin pozğunluqlar və hipofiz şişi, Kuşinq sindromu, şəkərli diabet və ya qalxanabənzər vəz kimi xəstəliklərin olması ilə də inkişaf edə bilər.
Xəstəliyin ilkin mərhələsində az sayda hüceyrə təsirləndiyi üçün xəstə görmə ilə bağlı heç bir mənfi təsir hiss etmir. Sinir hüceyrələrinin itməsi səbəbindən görüntü zamanla pisləşir və gördüyümüz bölgədə itki baş verir.
“Xəstələr bəzən bulanıq görmə, səhər saatlarında daha qabarıqlaşan baş ağrıları, gecə işıqlar və televizora baxarkən göz ətrafında ağrı, ətrafda halqaların görünməsi kimi problemlərdən şikayət edə bilərlər. Göz təzyiqi çox yüksəkdirsə, bu, xəstəliyin irəli mərhələsinə keçdiyini göstərir.
Qlaukoma bir çox xəstə tərəfindən yalnız əhəmiyyətli görmə itkisi baş verdikdə qeyd olunur. Çox inkişaf etmiş və müalicə olunmamış qlaukomada geri dönməz görmə itkisi qaçılmazdır. Buna görə müalicə görmə itkisinin irəliləməsinin qarşısını almaq məqsədi daşıyır. Birinci dərəcəli müalicə olan tibbi üsuldan çox effektiv nəticələr əldə edilir.