Sahara səhrası üçün yağışlı gələcək proqnozlaşdırılır

06:17 - 16 Oktyabr 2025 - Xəbər

Sahara səhrası dünyanın ən quraq yerlərindən biridir və hər il təxminən 75 mm yağıntı alır - məsələn, Çikaqodan on dəfə azdır.
Bununla belə, qlobal temperaturun artması Sahara çölünü daha da nəmləndirə bilər. 

Ucnoqta.az xəbər verir ki, Climate and Atmospheric Science jurnalında dərc olunan Çikaqo İllinoys Universitetinin (UIC) tədqiqatçılarının proqnozlarına görə, 21-ci əsrin ikinci yarısına qədər Şimali Afrika səhrasında yağıntılar tarixi normalarla müqayisədə 75% arta bilər.

Onlar cənub-şərq və cənub-mərkəzi Afrikada da oxşar dəyişiklikləri gözləyirlər.
“Yağıntıların dəyişməsi həm Afrikada, həm də ondan kənarda milyardlarla insana təsir edəcək. Biz bu dəyişikliklərə qarşı necə mübarizə aparmağı planlaşdırmağa başlamalıyıq - daşqınların idarə edilməsindən quraqlığa davamlı məhsullara qədər "deyə UIC Liberal İncəsənət və Elmlər Kollecinin iqlimşünası Thierry Ndetatsine Tagela, tədqiqatın aparıcı müəllifi deyir.

Onun sözlərinə görə, temperaturun yüksəlməsinin yağıntılara təsirini başa düşmək uyğunlaşma strategiyalarının hazırlanmasına kömək edə bilər. Tədqiqat 1965-2014-cü illərin tarixi dövrü ilə müqayisədə 21-ci əsrin ikinci yarısında Afrikada yay yağıntılarını proqnozlaşdırmaq üçün 40 iqlim modelindən ibarət ansambldan istifadə edib.

Tagela model nəticələrini iki iqlim ssenarisi altında təhlil etdi: biri orta dərəcədə istixana qazı emissiyalarını, digəri isə çox yüksək olduğunu nəzərdə tutur.
Hər iki ssenaridə 21-ci əsrin sonuna qədər Afrika üzərində yağıntıların bəzi regional dəyişikliklərlə də olsa, ümumilikdə artacağı proqnozlaşdırılır.
Konkret olaraq, yağıntıların Saharada 75%, Afrikanın cənub-şərqində 25%, cənub-mərkəzi Afrikada isə 17% artacağı gözlənilir. Bunun əksinə olaraq, qitənin cənub-qərbində 5% daha quru olacağı gözlənilir.

“Saxaranın tarixi yağıntı səviyyəsini demək olar ki, iki dəfə artıracağı proqnozlaşdırılır ki, bu da iqlim baxımından belə quru bölgə üçün təəccüblüdür. Lakin əksər modellər daha rütubətli şəraitə doğru ümumi tendensiya ilə razılaşsalar da, proqnozlaşdırdıqları yağıntının miqdarında ciddi qeyri-müəyyənlik qalır. Bu modellərin təkmilləşdirilməsi regional proqnozlara inamı artırmaq üçün vacibdir”, - iqlim alimi vurğulayıb.
Proqnozlaşdırılan dəyişikliklər ilk növbədə qlobal istiləşmənin təsiri ilə bağlıdır, çünki temperaturun artması atmosferin daha çox nəm saxlamasına səbəb olur və bu da yağıntıları artırır.
Bəzi ərazilərdə yağıntıların azalmasında atmosfer sirkulyasiyasının dəyişməsi də rol oynayıb.
"Yağışları idarə edən fiziki mexanizmləri başa düşmək həm daha nəm, həm də daha quru gələcəklərə tab gətirə biləcək uyğunlaşma strategiyalarının hazırlanması üçün çox vacibdir" deyə tədqiqatçı yekunlaşdırıb.

Xəbər xətti