İntellekt nə qədər yüksək olarsa, beyin öz gizli ritmi ilə bir o qədər çox sinxronlaşdırılır.
Ucnoqta.az xəbər verir ki, yeni bir araşdırma nəticələri Journal of Experimental Psychology-də dərc olunub.
Beyin xüsusilə gərgin işlədikdə, onun müxtəlif bölgələri yüksək idrak yükü tələb edən vəzifələri yerinə yetirmək üçün sinxronlaşır. Bu fenomen teta əlaqəsi adlanır və indi aydın olduğu kimi, o, nəinki yüksək çevikdir, dəyişən vəziyyətlərə tez uyğunlaşır, həm də intellektual qabiliyyətlərlə sıx bağlıdır.
Teta əlaqəsi - 4 ilə 8 hers arasında yavaş dalğa diapazonunda beyin bölgələri arasında sinxronlaşdırılmış fəaliyyət - beynin zehni stress zamanı səfərbər olmaq qabiliyyətini təmin edir. Bilişsel funksiyalar üçün vacib olduğuna dair artan sübutlar var və bu rol o qədər güclüdür ki, hətta perspektivli diaqnostika vasitəsinə çevrilə bilər.
Şubert və onun həmkarları teta əlaqəsini idrak nəzarətinin göstəricisi kimi öyrənmək istəyirdilər - beynin hazırkı vəzifə və kontekstdən asılı olaraq düşüncələri, davranışları və emosiyaları uyğunlaşdırmaq və tənzimləmək qabiliyyəti.
Bunun üçün onlar 18-60 yaş arasında olan 148 nəfəri işə götürüb və onlardan yaddaş və zəkanın qiymətləndirilməsi üçün testlərdən keçmələrini istəyiblər. Hər bir iştirakçı elektroansefaloqramma yazmaq üçün elektrodları olan papaq taxılıb və üç tapşırığı yerinə yetirib.
Birinci tapşırıqda iştirakçılara 1-dən 9-a qədər rəqəmlər göstərildi və rəqəmin cüt və ya tək, 5-dən çox və ya daha az olduğuna cavab verməli idi.
İkinci tapşırıqda iştirakçılara Navon fiqurları göstərildi və ya böyük fiqurun, ya da onu təşkil edən kiçik fiqurların müəyyən edilməsi lazım idi.
Üçüncü tapşırıqda iştirakçılara cüt-cüt rəqəmlər və hərflər göstərildi və rəqəmin beşdən çox və ya kiçik olduğunu, hərfin sait və ya samit olduğunu göstərməli idi.
Hər iki tapşırıq özlüyündə xüsusilə çətin deyildi, lakin tədqiqatçılar iştirakçıların dəyişən qaydalara nə qədər tez uyğunlaşdıqlarını və bunun onların teta dalğalarında aşkar edilib-edilmədiyini qiymətləndirmək istədilər.
Alimlərin təəccübünə görə, onlar nəinki tapşırıqları sürətlə dəyişdirərkən beynin real vaxtda necə koordinasiya etdiyini müşahidə edə bildilər, həm də kəşf etdilər ki, zəka və yaddaş testlərində daha yaxşı çıxış edən iştirakçılar bu tapşırıqlar zamanı daha güclü teta əlaqəsi nümayiş etdirdilər.
Tədqiqatçılar müəyyən ediblər ki, yüksək idrak qabiliyyətlərinin açarlarından biri davamlı diqqət deyil, şəraitə uyğunlaşaraq tapşırıqlar arasında tez keçid etmək bacarığıdır. Medial frontal lob yalnız tapşırıqlara hazırlaşmaq üçün deyil, həm də qərar qəbul etmək üçün digər sahələrlə qarşılıqlı əlaqə qurur.
Bu tapıntılar təkcə beynin koordinasiyasının idrakdakı rolunu anlamağa kömək etmir, həm də beyin tədqiqatlarında yeni istiqamətlər aça bilər və gələcəkdə hətta yeni diaqnostik metodların inkişafına kömək edə bilər.