Uqandadakı Budonqo meşəsində şimpanzeləri tədqiq edən elm adamları bu primatların təkcə öz yaralarını sağaltmadığını, həm də başqalarının qayğısına qaldığını müşahidə ediblər. Çox güman ki, şimpanzelər arasında tibbi yardım əvvəlcədən düşünüldüyündən daha geniş yayılmışdır və yalnız yaxın qohumlara qayğı göstərməklə məhdudlaşmır.
Ucnoqta.az xəbər verir ki, alimlər Budonqo meşəsində iki şimpanze icmasını - Sonso və Vaibiranı tədqiq ediblər. Songsodakı bütün şəxslərin təxminən 40%-i tələ xəsarətləri ilə müşahidə olunub.
Tədqiqatçılar hər icmanı dörd ay ərzində müşahidə ediblər. Şimpanzelərin özlərinə və yoldaşlarına qulluq etmək üçün istifadə etdikləri bütün bitkilər müəyyən edilib. Bəzi bitkilərin yaraların sağalmasını yaxşılaşdıra bilən kimyəvi xüsusiyyətlərə malik olduğu və ənənəvi tibbdə istifadə edildiyi aşkar edilmişdir.
Birbaşa müşahidə zamanı elm adamları Songso icmasında qrupdaxili münaqişələr nəticəsində yaranan 12 xəsarət qeydə aldılar. Vaibirada beş şimpanze yaralanıb: bir dişi tələdən və dörd kişi döyüşlərdə. Tədqiqatçılar digər şimpanzelərin yaralı qrup üzvünü Vaibiradan daha çox Sonsoda müalicə etdiklərini qeyd ediblər.
Tədqiqatçılar ümumilikdə 41 şimpanzenin bir-birini müalicə etməsini sənədləşdiriblər: yeddisi digərləri, 34-ü isə özləri.
"Şimpanzelərdə yaraya qulluq bir neçə üsuldan ibarətdir: tüpürcəkdən antimikrob birləşmələri daxil edən yaraların birbaşa yalanması; barmaqların yalanması və sonra yaraya toxunulması; yarpaqların tətbiqi; bitki materiallarını çeynəmək və birbaşa yaralara sürtmək. Bütün şimpanzelər sağalıb.
Tədqiqatçılar yeddi sosial yardım hadisəsindən dörd yara müalicəsi, iki tələnin çıxarılmasına kömək və bir şimpanzenin digərinə gigiyena ilə bağlı kömək etdiyini tapıblar. Dörd halda, genetik əlaqəsi olmayan şəxslərə qayğı göstərilib.