Göz rəngi gözün iris adlanan hissəsində piqmentlərin miqdarı və paylanmasından asılı olaraq müəyyən edilir. Göz rəngi genetik faktorlar vasitəsilə miras alınır və valideynlərdən uşaqlara ötürülür.
Ucnoqta.az xarici mətbuata istinadən xəbər verir ki, son zamanlar tez-tez müzakirə edilən və risksiz olduğu iddia edilən və bir çox oftalmoloq tərəfindən ölkə daxilində və xaricdə həyata keçirilən keratopigmentasiya (FLAAK) prosedurunun etibarlılığı müzakirə mövzusudur. Oftalmoloq Op. Dr. Rumil Babayev bildirir ki, daimi prosedurlar, o cümlədən göz rənginin dəyişdirilməsi prosedurları buynuz qişanın toxumasına zərər verə bilər.
Buynuz qişa gözün xarici səthini örtən şəffaf təbəqədir və hər hansı zədə görmə qabiliyyətinin pozulmasına və ya daimi bulanıqlığa səbəb ola bilər.
Rumil Babayev deyib ki, göz rənginin əsas müəyyənedicisi bu bölgədəki melanin adlı piqmentdir.
Çox miqdarda melanin olan insanlarda gözlər ümumiyyətlə tünd və ya qəhvəyi olur, daha az melanin olan gözlər isə mavi, yaşıl, boz kimi rənglərdə ola bilər. Tünd göz rəngi ən çox yayılmışdır, açıq gözlər isə daha azdır. Göz rənginin formalaşmasında; Melaninin miqdarı və paylanması, genetik faktorlar və işığın sınması təsirlidir. Hər bir fərdin göz rənginin fərqli olmasının səbəbi bu amillərin birləşməsindən asılıdır. Göz rəngi bioloji və genetik faktorların nəticəsidir və ümumiyyətlə həyat boyu sabit qalır.
Göz rəngini daimi və ya müvəqqəti olaraq dəyişdirmək üçün bir neçə əməliyyat olduğunu ifadə edən Op. Dr. Babayev deyib: “Bu əməliyyatlara keratopiqmentasiya, irisin implantasiyası, göz rənginin lazerlə dəyişdirilməsi kimi daimi prosedurlar daxildir. Ancaq bu üsullar ciddi sağlamlıq riskləri daşıya bilər.
Bu təcrübələr kosmetik məqsədlər üçün populyarlaşsa da, hər birinin mümkün yan təsirləri və riskləri diqqətlə qiymətləndirilməlidir. Keratopiqmentasiya kimi kosmetik göz rənginin dəyişdirilməsi prosedurları elmi və tibbi dairələrdə hələ də mübahisəlidir. Xüsusilə, bu prosedurun uzunmüddətli təsirləri haqqında kifayət qədər məlumat yoxdur. Əməliyyatdan sonra bir neçə il ərzində gözdə baş verə biləcək fəsadların tam sənədləşməməsi belə prosedurların etibarlılığına şübhələr yaradır.
Buynuz qişanın həssaslığının yaralanmalara, infeksiyalara və deformasiyalara qarşı həssas olduğunu və müalicə edilmədikdə ciddi görmə problemlərinə səbəb ola biləcəyini bildirir. Dr. Rumil Babayev: “Buynuz qişa həssas quruluşa malikdir və səhvləri bağışlamır. Bu strukturun keratopiqmentasiya (FLAAK) əməliyyatı kimi prosedurlarla zədələnməsi ehtimalı var və bu, gələcək diaqnoz və müalicə proseslərini çətinləşdirə bilər. Buynuz qişa işığın gözə daxil olması və sınmasında və görmə təmin edilməsində mühüm rol oynadığından, bu cür invaziv müdaxilələrin bəzi mənfi təsirləri ola bilər.
Bu əməliyyatın potensial təsirləri və gələcək diaqnostika və müalicə proseslərinə mümkün mənfi əksləri daxildir; buynuz qişanın şəffaflığının və həssaslığının itirilməsi, buynuz qişanın formasının pozulması, görmə keyfiyyətinin azalması, hər hansı bir göz xəstəliyində səhv diaqnoz və diaqnozun qoyulma riski, gələcəkdə göz əməliyyatı və ya buynuz qişanın transplantasiyası tələb olunacaq hallarda müalicənin çətinləşməsi, göz içi təzyiqinin dəyişməsi.
Mütəxəssis vurğulayır ki, prosedurun qısa müddətdə təhlükəsiz olduğu iddia edilsə də, illər sonra ortaya çıxa biləcək fəsadlar haqqında dəqiq məlumat yoxdur.