Sağlamlıq qiymətsiz bir sərvətdir, lakin dəyəri çox vaxt itirildikdə dərk edilir...
Tam əqli, fiziki və sosial rifah halı olaraq təyin olunan sağlamlıq dünyada hər kəs üçün böyük əhəmiyyət kəsb edir.
Ucnoqta.az xəbər verir ki, Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı tərəfindən hər il 7-13 aprel tarixləri arasında “Ümumdünya Sağlamlıq Həftəsi” kimi qeyd olunur. Bütün dünyada sağlam həyata diqqət çəkmək üçün həftə ərzində müxtəlif tədbirlər keçirilir.
Sağlam davranışlar inkişaf etdirilməlidir
"Sağlam həyat sürmək üçün həyat boyu sağlamlığı və rifahı yaxşılaşdıran davranışlar əldə etməli və qorumalıyıq" dedi dr. Eren İmre deyir ki, bu davranışlardan birincisi nizamlı idmandır:
Daimi məşq həftədə ən azı 150 dəqiqə orta intensivlikdə aerobik məşq və ya 75 dəqiqə güclü aerobik məşqdən ibarətdir. Bu, əzələləri gücləndirir və elastikliyi artırır.
Balanslı və sağlam pəhriz
Qidalanma da sağlam həyat üçün vazkeçilməzdir... “Sağlam bədən çəkisini qorumaq üçün balanslı və sağlam qidalanma ilə kalori qəbulunu nəzarət altında saxlamaq vacibdir” deyə vurğulayır. İmrenin bu mövzuda tövsiyələri aşağıdakılardır:
Adekvat və balanslaşdırılmış qidalanma orqanizmə lazım olan vitaminləri, mineralları və digər qidaları almağa kömək edir. Bol tərəvəz, meyvə, tam taxıl, zülal və sağlam yağlardan ibarət pəhriz tövsiyə edə bilərik.
Daimi yuxu mütləqdir
Yuxu başqa bir vacib elementdir. Bədənin dincəlməsi və yenilənməsi üçün gündə 7-9 saat arasında nizamlı yatmağın lazım olduğunu vurğulayan Dr. İmre sözlərini belə davam etdirir:
Bu nöqtədə yuxu gigiyenasını təmin edəcək davranış nümunələrinin inkişafına kömək edir. Stressi azaltmaq üçün meditasiya, dərin nəfəs məşqləri və yoqa kimi texnikaları tətbiq etmək də faydalıdır.
Doktor şəxsi gigiyena qaydalarına riayət etməyi də tövsiyə edir. Bunun infeksiya və xəstəliklərin qarşısını almağa kömək etdiyini söyləyən İmre deyir:
Sağlam həyat üçün əlləri tez-tez yumaq və müntəzəm duş qəbul etməklə yanaşı, tütündən istifadə etməmək və öz sağlamlığına məsuliyyətlə yanaşmaq da vacibdir. Xülasə, sağlam həyat üçün sağlam həyat tərzini təmin edəcək davranış modelinin hazırlanması və davam etdirilməsi böyük əhəmiyyət kəsb edir.
Böyümə və inkişaf dövrlərində balanslaşdırılmış qidalanma, müntəzəm məşq və yaxşı yuxu vərdişləri onların gələcək sağlamlıqları üçün çox vacibdir. Digər tərəfdən qeyd etdiklərimiz yaşlılar üçün də keçərlidir. Çünki yaşlandıqca orqanizmin müdafiə mexanizmləri zəifləyir və xroniki xəstəliklərin yaranma riski artır.
Zərərli vərdişlərdən imtina edilməlidir
Sağlam həyat tərzi təşkil etmək üçün zərərli vərdişlərdən uzaq olmaq da eyni dərəcədə vacibdir... Dr. Bu məqamda İmrənin məsləhətinə qulaq asırıq:
Alkoqol istehlakını məhdudlaşdırmaq və ya tamamilə tərk etmək qaraciyər, ürək və digər orqanlar üçün faydalıdır. Başqa bir şey isə siqaretdən uzaq durmaqdır. Çünki siqaret ağciyər xərçənginə, ürək xəstəliklərinə və bir çox digər sağlamlıq problemlərinə səbəb olur. Buna görə də siqaret çəkməmək və siqareti buraxmaq sağlam həyat üçün mühüm addımdır.
Həm uşaqlar, həm də yaşlılar qayğı göstərməlidir
Bəs sağlam qalmaq üçün kim başqalarından daha diqqətli olmalıdır?
Böyümə və inkişaf dövrlərində balanslaşdırılmış qidalanma, müntəzəm məşq və yaxşı yuxu vərdişləri onların gələcək sağlamlıqları üçün çox vacibdir. Digər tərəfdən qeyd etdiklərimiz yaşlılar üçün də keçərlidir. Çünki yaşlandıqca orqanizmin müdafiə mexanizmləri zəifləyir və xroniki xəstəliklərin yaranma riski artır. Ona görə də yaşlı insanlar da bunlara diqqət yetirməlidirlər.
Diqqətli olması lazım olan digər qrup isə xroniki xəstəlikləri olan insanlardır... Xüsusilə hipertoniya, şəkərli diabet və ürək-damar xəstəliklərindən əziyyət çəkən insanların xəstəliklərini nəzarətdə saxlamaq üçün sağlam həyat tərzinə yiyələnmələri lazımdır. Astma, KOAH və xərçəng kimi immunitet sistemini təsir edən xəstəlikləri olan şəxslərin də tetikleyici faktorlardan uzaq durması lazım olduğunu da ifadə edən Dr. İmre sözlərini belə tamamlayır:
Piylənmə çağımızın mühüm problemidir. Bu problemi olan insanlar sağlam qidalanma ilə çəkilərinə nəzarət etməli, nizamlı idmanı laqeyd qoymamalı və həkimləri ilə əməkdaşlıq etməlidirlər. Xülasə, bu qruplar xüsusilə sağlam həyat tərzi vərdişlərini mənimsəməli və müntəzəm sağlamlıq yoxlamalarını laqeyd qoymamalıdırlar.