Davamlı ruhi və fiziki yorğunluq, unutqanlıq, əzələ zəifliyi, əllərdə və ayaqlarda karıncalanma, uyuşma və yanma hissi... Həyat keyfiyyətimizə ciddi təsir edən bu problemlərin səbəbi vitamin çatışmazlığı ola bilər. Bəs hansı problem hansı vitamin çatışmazlığının əlamətidir?
Ucnoqta.az xəbər verir ki, Daxili Xəstəliklər Mütəxəssisi Dr. Özcan İnal, xüsusilə son illərdə çoxumuzun şikayət etdiyi xroniki yorğunluq və unutqanlıq kimi problemlərin orqanizmimizdəki biokimyəvi fəaliyyətin əvəzsiz elementləri olan vitamin çatışmazlığından qaynaqlana biləcəyi barədə xəbərdarlıq edib.
Bu səbəbdən vitamin çatışmazlığı uzun müddətli fiziki və zehni yorğunluq və unutqanlıq kimi problemlərdən məsul ola bilər. Ona görə də belə şikayətlər olduqda mütləq həkimə müraciət edilməlidir.
Təzə tərəvəz və meyvə yeyən, kifayət qədər ət və heyvan mənşəli qidalar qəbul edən insanlarda vitamin çatışmazlığının ümumiyyətlə müşahidə olunmur.
Yanlış qidalanma, hamiləlik, əmizdirmə, əməliyyat, ağır stress və bəzi xəstəliklər səbəbiylə vitamin çatışmazlığı inkişaf edə bilər.
Vitaminlər ilk növbədə sağlam qidalanma yolu ilə qəbul edilməlidir. Ancaq bəzi hallarda əlavələr qəbul edilməlidir. Burada diqqət yetirilməsi lazım olan ən vacib məqam odur ki, əlavələr təbii qidalanmanın bir parçası kimi lazımsız yerə qəbul edilməməlidir.
Unutmayaq ki, vitaminlərin artıqlığı, eləcə də çatışmazlığı sağlamlığımız üçün zərərlidir.
Dr. Özcan İnal vitamin çatışmazlığını göstərən 10 mühüm əlaməti və bu vitaminlərin hansı qidalarda olduğunu açıqlayıb
Uzun müddətli yorğunluq
Uzun müddətli zehni yorğunluq B1, B12 və ya C vitamini çatışmazlığının əlaməti ola bilər. “B12 çatışmazlığında unutqanlıq, baş gicəllənməsi, zehni bacarıqların yavaşlaması ön plandadır.
Güclü antioksidant olan C vitamini də dəmirin udulmasını artıraraq enerji səviyyələrinə birbaşa təsir edir və onun çatışmazlığı zehni yorğunluğa səbəb ola bilər. “Uzun müddətli fiziki yorğunluğa enerji istehsalı üçün vacib olan B 12 vitamini çatışmazlığı səbəbindən inkişaf edən meqaloblastik anemiya da səbəb ola bilər”.
Hansı qidalarda olur?
Vitamin B1 (Tiamin): Taxıllar, ət, süd, yumurta və sakatat kimi heyvan məhsulları, balıq, paxlalılar, qoz-fındıq (fındıq, qoz və günəbaxan tumları kimi)
Vitamin B12: qırmızı ət, yumurta, balıq, süd məhsulları, ispanaq, çuğundur
Vitamin C: Sitrus meyvələri, çiyələk, qulançar, cəfəri, rukkola, qırmızı bibər, pomidor brokoli
Dırnaq və saç problemləri
Kövrək dırnaqlar və kəpək, saç tökülməsi, tez qırılma və yavaş böyümə kimi problemlərin mənbəyi biotin (B7) olaraq da bilinən H vitamininin çatışmazlığı ola bilər.
Hansı qidalarda olur?
Paxlalılar, yumurta sarısı, qaraciyər, fındıq, ispanaq, yulaf, buğda
Həddindən artıq menstrual qanaxma
Uzun müddət davam edən menstrual qanaxma, diş əti və burun qanaması K vitamini çatışmazlığını göstərə bilər. Hansı qidalarda olur? Ət, yumurta, sakatat, ispanaq, brokoli, pomidor, cəfəri, kahı, kələm, noxud, nar, kivi, çiyələk, avokado, böyürtkən
Zəiflik
Əzələ itkisi və zəiflikdə E vitamini çatışmazlığı nəzərə alınmalıdır. Ciddi bir antioksidant olan E vitamini də immunitet sisteminin güclənməsində böyük əhəmiyyətə malikdir.
Hansı qidalarda olur?
Günəbaxan, fıstıq, qoz, avokado, kivi, manqo, badam, kələm, zeytun yağı
Sümük ağrısı
Bütün bədəndə inkişaf edən geniş yayılmış sümük ağrısı və osteoporoz D vitamini çatışmazlığını göstərə bilər. Bədəndə günəş işığı ilə sintez edilən D vitamini çatışmazlığı immunitet sisteminə də təsir edir; Xəstəliklərlə mübarizə apara bilməmək, xroniki yorğunluq, yuxu pozğunluğu, hətta piylənmə və depressiya problemləri yarana bilər.
Hansı qidalarda olur?
Somon, skumbriya və sardina balığı, qırmızı ət, qaraciyər, yumurta sarısı, süd məhsulları, cəfəri, gicitkən
Dil və dəridə çatlar
Dildə və dəridə çatlar B6 vitamini çatışmazlığının əlaməti ola bilər. B6 vitamini olmadıqda hüceyrənin yenilənməsi ləngiyir və nəticədə uzanma izləri və ekzema kimi dəri xəstəlikləri yarana bilər.
Hansı qidalarda olur?
Qırmızı ət, ağ ət, qaraciyər, balıq, qırmızı bibər, ispanaq, bütün taxıl məhsulları, quş əti, yumurta, noxud
Görmə ilə bağlı problemlər
A vitamini çatışmazlığından müxtəlif göz və görmə problemləri yarana bilər. A vitamini çatışmazlığı göz ağlarının və buynuz qişanın parlaqlığını itirməsinə və qurumasına səbəb ola bilər ki, bu da xüsusilə gecə korluğuna səbəb olur.
Hansı qidalarda olur?
Qaraciyər, balıq yağı, süd, yağ, yumurta, yerkökü, tünd yaşıl yarpaqlı tərəvəzlər
Əllərdə və ayaqlarda keyimə
Əllərdə və ayaqlarda neyropatiya (uyuşma, keyimə, yanma hissi) B12 çatışmazlığının əlaməti ola bilər.
Hansı qidalarda olur?
Qırmızı ət, balıq, süd məhsulları, yumurta, tünd yarpaqlı tərəvəzlər
