Arktikanın iqlimi 2050-ci ilə qədər tamamilə dəyişəcək

07:33 - 12 May 2025 - DİGƏR

Bu, ekosistemlərdə və bölgə sakinlərinin həyatında əhəmiyyətli dəyişikliklərə səbəb olacaq.

Ucnoqta.az xəbər verir ki, Qroningen Universiteti və Hollandiya Kral Meteorologiya İnstitutunun alimləri müəyyən ediblər ki, Arktikada yaxın onilliklərdə böyük dəyişikliklərin olacağı gözlənilir. Bölgədə yeni temperatur, daha az dəniz buzu və daha çox yağıntı gözlənilir.

Tədqiqatçılar dəniz buzunun qalınlığını və digər tendensiyaları izləmək üçün bir neçə iqlim modelindən istifadə ediblər. Hər bir model cari məlumatları 1850-ci ildən 1949-cu ilə qədər olan məlumatlarla müqayisə etdi və kənar göstəriciləri müəyyən edib.

Bir neçə model göstərir ki, bu əsrin ortalarında temperatur dəyişiklikləri baş verə bilər, yağıntılar isə əsrin sonuna doğru dəyişir. Mərkəzi Arktikanın bəzi ərazilərində dəyişikliklər artıq müşahidə olunub, digərlərində isə dəyişikliklər yalnız onilliklər ərzində görünəcək.

Bununla belə, Arktikada istiləşmə sürəti qlobal orta göstəricidən iki dəfə çoxdur.
İncə buz bir bölgəni sabit və proqnozlaşdırıla biləndən daha mürəkkəbə çevirə bilər. Buzların yox olması səyahətləri təhlükəli edir, əbədi donun əriməsi isə binaları və yolları təhlükə altına alır. Yerli balıqçılar artıq bir vaxtlar qalın buzla yerində saxlanılan fırtınalar tərəfindən aşınmış sahilləri görürlər. Heyvanlar yollarını dəyişdikcə ovçular da uyğunlaşmağa məcbur olurlar.

Arktika buzunun azalması neft və ya qaza çıxış kimi yeni iqtisadi imkanlar açır, lakin bunun ekoloji və sosial təsirləri də var. Earth.com yazır ki, faunanın qida resursu olduğu yerlərdə istənilən böyük narahatlıq insanların rifahını təhdid edə bilər.
Dəniz buzlarının əriməsi balıqların yaşayış yerlərini pozur və planktonların çiçəkləmə vaxtını dəyişə bilər, quşlara və digər növlərə təsir göstərir. Yağışlar artdıqda, əvvəllər qurumuş ərazilərdə bataqlıqlar yarana bilər, köçəri quşların qidalanma yerlərini dəyişdirir.

Xəbər xətti