Yayda burun qanamaları quru hava, susuzluq, allergiya və həddindən artıq istiyə məruz qalma kimi müxtəlif amillərlə əlaqələndirilə bilər. Bu amillərin birləşməsi burun keçidlərindəki zərif qan damarlarının qurumasına və çatlamasına, burun qanamasına səbəb ola bilər. Xüsusilə uşaqlarda və ya yaşlılarda daha çox qısamüddətli və yüngül xarakter daşıyan burun qanamaları bəzən sağlamlığa ciddi təhlükə yarada bilər.
Ucnoqta.az xəbər verir ki, dr. İsmayıl Öndər Uysal burun qanamasının səbəbləri, müalicə üsulları və alına biləcək tədbirlər haqqında məlumat verib.
Təkrarlanan burun qanamalarına diqqət yetirilməməlidir
Burun qanaxması spontan, normal və fizioloji bir vəziyyət deyil. Qanaxmanın əsas səbəbləri araşdırılmalıdır. Burun qanamaları bəzən burundan kənarda (ön burun qanamaları), bəzən burun içərisində (arxa burun qanamaları) baş verir. Şiddətliliyindən və miqdarından asılı olmayaraq, xüsusilə də təkrarlanırsa, səbəb araşdırılmalıdır.
Bunlar burnun daxili quruluşu ilə bağlı pozulmalar, travmalar, yoluxucu xəstəliklər, rinitlər, ətraf mühit faktorları və sistem xəstəlikləri kimi sıralana bilər.
Bir çox amillər burun qanamasına səbəb ola bilər.
Burun qanaxmaları, həmçinin travma, burun mukozası ilə bağlı problemlər də ola bilər.
Burnun içini verdiyi nəmlə qoruyan selikli qişa hər hansı səbəbdən zədələndikdə və ya ifrazat funksiyasını yerinə yetirə bilmədikdə, quruluğa səbəb olduqda; İncə selikli qişanın yalnız altında yerləşən damarlarda qanaxma baş verə bilər.
Burun damarlarında yaranan zədə və çatlar səbəbiylə qanaxmaya səbəb olan əsas amillərdən bəziləri bunlardır; Bunlar güclü burun üfürməsi, burun ovucu, burun-üz travması, isti hava, kəskin yuxarı tənəffüs yollarının infeksiyaları, allergik rinit (ot qızdırması), digər rinit (çox vaxt yaş, hamiləlik və ətraf mühit faktorları ilə əlaqədar) və ya xroniki sinüzit kimi xəstəliklərdir.
Digər tərəfdən burun sümüyünün əyrilikləri də burun qanamasının əsas səbəbləridir.
Həddindən artıq isti və quru hava burun qanamasına səbəb ola bilər. Yay aylarında burun qanamaları qıcıqlandıra bilər, lakin onların səbəblərini başa düşmək və profilaktik tədbirlərin həyata keçirilməsi onların baş verməsini minimuma endirməyə kömək edə bilər. Su içməklə, burun keçidlərini quru havadan və günəş şüalarından qorumaqla və lazım gəldikdə vaxtında həkimə müraciət etməklə, fərdlər yay aylarında burun qanamalarını effektiv şəkildə idarə edə bilirlər. Müəyyən kimyəvi maddələrin olduğu mühitlər, tozlu və çirkli hava kimi bəzi ətraf mühit faktorları da burun qanamasının səbəbləri arasında sıralana bilər. Bütün bu səbəblərə əlavə olaraq siqaret də burun selikli qişasının təbii quruluşunu pozur və qanaxmaya yol açır.
Uşaqlarda və yaşlılarda daha çox rast gəlinir
Burun qanaması fərqli bir xəstəliyin əlaməti ola bilər. Xüsusilə hipertoniya xəstələrində, qan durulaşdırıcı dərmanlardan istifadə edənlərdə, qanaxma-laxtalanma pozğunluqlarında, qan xəstəliklərində (leykoz və s.) burun qanamaları tez-tez təkrarlana bilər. Yaş artdıqca yanaşı xəstəliklərin artması və burun ifrazının azalması burun qanamasının daha tez-tez baş verməsinə səbəb olur. Uşaqlarda qanaxma daha tez-tez baş verir, çünki burun mukozası və damarları böyüklərə nisbətən daha incə və daha həssasdır. Burun qanaxmaları uşaqlarda travma, burun çıxarma, burnuna yad cisim soxulması kimi səbəblərdən böyüklərə nisbətən daha tez-tez baş verə bilər.
Qanaxma güclənə biləcəyi üçün xəstəni sakitləşdirmək və xəstəni sərin yerə aparmaq lazımdır.
Oturduqdan sonra baş bir az irəli əyilməlidir.
Burun qanadları baş və şəhadət barmağı ilə sıxılmalı və 5-10 dəqiqə gözlədilməlidir.
Bu arada üzə soyuq su və ya buz sürtmək də faydalı ola bilər.
Lakin qanaxma daha uzun sürərsə və/yaxud şiddətlidirsə, gecikmədən həkimə müraciət etmək lazımdır.
