Diqqətin səssiz düşməni: yaxınlıqdakı telefonlar ...

09:14 - 19 Mart 2025 - MARAQLI

Sadəcə telefonunuzu masanın üstündə saxlamağın zehni performansı orta hesabla 20 faiz aşağı saldığını bilirdinizmi?

Ucnoqta.az xəbər verir ki, beynəlxalq araşdırmalar göstərir ki, bu kiçik, lakin güclü cihazlar biz fərqinə varmadan diqqətimizi özünə çəkir.

Hər gün əlimizin altında olan smartfonlar çox vaxt ehtiyac duyduğumuz dərman kimi görünür. Ən son xəbərləri oxumaq, sosial şəbəkələri yoxlamaq və ya mesajlara cavab vermək artıq gündəlik işin bir hissəsidir.

Ancaq araşdırmalar göstərir ki, hətta masanın üstündə telefonun olması belə bizim zehni səmərəliliyimizi azaldır. Üstəlik, tamamilə səssiz rejimdə olsa belə, “görəsən bildiriş gəlibmi” düşüncəsi beynimizdə diqqəti yayındıran bir stimul yaradır.
Zehni sızma nədir?
Elm adamları əlimizdə və ya yaxınlıqda telefonun olması ilə bağlı diqqət itkisini “zehni sızma” kimi izah edirlər. Çünki şüurlu şəkildə telefonumuza baxmasaq belə, beynimiz “hər an xəbərdarlıq almaq” qorxusundan tam fokus vəziyyətinə girməkdə çətinlik çəkir.

Bu sızma kranı tamamilə bağlaya bilməmək kimi bir şeydir ki, suyun damlaması kiçik bir detal kimi görünsə də, uzun müddətdə ciddi itkilər yaradır.
Araşdırmalar göstərib ki, telefonu yaxınlıqda saxlamaq bilişsel performansın orta hesabla 20 faiz azalmasına səbəb olur. Xüsusilə imtahan zamanı telefonunu stolun üstünə qoyan tələbələrin telefonunu başqa otaqda qoyanlara nisbətən daha az bal topladığı müşahidə edilib.

Avropada aparılan bir araşdırma, ofis mühitində işçilərin telefonlarını gözdən uzaq tutduqları zaman diqqət müddətini əhəmiyyətli dərəcədə artırdığını bildirdi. Bu məlumatlar onu göstərir ki, texnologiyadan istifadə təkcə bizim ekran vaxtı ilə məhdudlaşmır.
Niyə onu yaxın saxlayırıq?
Telefonun bildiriş səsi və ya titrəyiş siqnalı diqqəti ən çox yayındıran amillərdəndir. Ancaq səssiz rejimdə belə, beyin hələ də soruşur: "Bir bildiriş gəldimi?" O, hər hansı bir potensial xəbərdarlığa qarşı daim xəbərdardır. Mütəxəssislər vurğulayırlar ki, bu bölünmüş diqqət təkcə anlıq deyil, həm də gün ərzində uzanan səmərəsizlik dövrünə səbəb ola bilər.

Bununla belə, bir çox insanlar telefonlarını tamamilə gözdən uzaqlaşdırmaqdan çəkinirlər. “Hər zaman əlçatan olmaq” mühüm zəngi, mesajı və ya e-poçtu qaçırmamaq üçün böyük rahatlıq kimi görünə bilər. Xüsusilə iş mühitində bu gözlənti telefonu yaxınlıqda saxlamaq vərdişini daha da gücləndirir.

Tədqiqatlar səssiz olsa belə, yaxınlıqda telefonun olmasının beynimizin işləmə potensialına necə kölgə saldığını təsdiqləyir.
Əhəmiyyətsiz görünən kiçik bir məsafə zehni olaraq böyük fərq yarada bilər. O qədər ki, həqiqi konsentrasiya üçün telefonun müdaxilə etdiyi hər santimetr dəyərli bir qazanc kimi görünür./// TRT News

Xəbər xətti