Ucnoqta.az
www.ucnoqta.az

Bəzi insanlar başqalarının ağrısını necə hiss edir

07:02 - 20 Noyabr 2025 tarixində dərc olunub.

NeuroImage jurnalında dərc olunmuş yeni bir araşdırma qısa videolarla intensiv əlaqə ilə əsas sayıqlığı qorumaq qabiliyyətinin azalması arasında əlaqəni təsvir edib.
Alimlər videoları aktiv şəkildə bəyənən, şərh yazan və tez bir zamanda dəyişən istifadəçilərdə neyron şəbəkə fəaliyyətindəki dəyişiklikləri sənədləşdiriblər.

Ucnoqta.az xəbər verir ki. tədqiqatçıların fikrincə, bu davranış tərzi gözlənilməz siqnallara cavab verməkdən məsul olan diqqət sisteminə təsir göstərir. Sosial medianın yayılması ənənəvi məzmun istehlakı modellərini dəyişdirib. Mütəxəssislər bu xidmətlərdə iki növ davranış müəyyən ediblər: passiv (tipik baxış) və aktiv (bəyənmək, şərh yazmaq və yenidən paylaşmaq kimi hərəkətlər).

Tədqiqatın aparıcı müəllifi, Tianjin Normal Universitetindən Guanghui Zhai, istifadəçilərin uzun müddətdir qısa videoların diqqətin konsentrasiyasına təsirini şübhə altına aldıqlarını, lakin fərqli istifadə modellərinin təsiri qeyri-müəyyən qaldığını qeyd edib.

Tədqiqatın birinci mərhələsində 319 iştirakçı iştirak edib. Onlar sosial media vərdişlərini bildiriblər və diqqətin üç komponentini qiymətləndirən Diqqət Şəbəkəsi Testini tamamlayıblar: sayıqlıq, oriyentasiya və icra nəzarəti. Təhlil bir model ortaya qoyub: aktiv istifadəçilər sayıqlıq effektivliyinin azaldığını, passiv izləyicilər isə belə bir fərq göstərməyiblər. Bu təsirin neyrobioloji əsaslarını araşdırmaq üçün ikinci bir təcrübədə 115 iştirakçı istirahətdə funksional MRT müayinəsindən keçdi. Tədqiqatçılar, əsas

işarələri qiymətləndirən sağ ventral prefrontal korteks ilə standart rejim şəbəkəsinin bir hissəsi olan sağ arxa sinqulyar korteks arasında artan əlaqə aşkar etdilər. Bu əlaqə aktiv izləyicilərdə azalmış sayıqlığı statistik olaraq izah etdi. Zhai əsas funksional şəbəkənin sağ tərəfli olduğunu vurğuladı.

Nəticələr göstərir ki, qısa videolarla aktiv əlaqə daxili proseslər və xarici stimullara cavab vermək istəyi arasındakı tarazlığı dəyişə bilər.
Təsir orta səviyyədədir, lakin qrup nümunəsi səviyyəsində mövcuddur. Tədqiqat korrelyasiya xarakteri daşıyır, buna görə də səbəb-nəticə əlaqəsi barədə heç bir nəticə çıxarmaq mümkün deyil. İştirakçıların əksəriyyəti gənc Çin sakinləri idi və bu da əlavə tədqiqat tələb edirdi.

Müəllif: Ucnoqta.az redaksiyası