Ucnoqta.az
www.ucnoqta.az

Niyə bütün kosmik obyektlər yuvarlaqdır? - Alimlər açıqladı

08:23 - 15 Noyabr 2023 tarixində dərc olunub.

Kosmosdakı obyektlərin əksəriyyəti Kainatın harada yerləşməsindən asılı olmayaraq sferikdir. Alimlər hansı proseslərin göy cisimlərinin yuvarlaqlaşmasına səbəb olduğunu araşdırıblar.

Ucnoqta.az xarici mətbuata istinadən xəbər verir ki, bir sözlə, hər şeyin səbəbi cazibə qüvvəsidir.

"Yuvarlaqlaşdırma effekti öz cazibə qüvvəsinin nəticəsidir, cismin - bu halda göy cisminin - özünə tətbiq etdiyi cazibə qüvvəsidir. Peyk planet kifayət qədər kütlə qazandıqdan sonra, öz cazibə qüvvəsi onu sferik formaya çəkəcək" - qeyd edilir.

Astronom və Avropa Kosmik Agentliyinin Madriddəki ESAC Elmi Məlumat Mərkəzinin rəhbəri Bruno Merin bu prosesi təsvir etmək üçün mətbəx lavabosu bənzətməsindən istifadə edib:

"Bütün su dibdəki bir dəlikdən axacaq. Planetlərin vəziyyətinə gəlincə, maddənin hər bir zərrəsi ağırlıq mərkəzinə mümkün qədər yaxınlaşmağa çalışır."

Kosmik obyektlər tarazlıq - hər bir nöqtənin mərkəzə mümkün qədər yaxın olduğu bir vəziyyət tapana qədər maddəni hərəkət etdirməyə davam edəcəklər. Kosmosda bu cür tarazlığa nail olan yeganə forma kürədir.

Eyni zamanda, kosmosda bir çox cisimlərin sferik forması yoxdur. Məsələn, asteroidlər və kometlər toqquşma və ulduzlararası fırlanma ilə dəyişdirilmiş istənilən formaya malik ola bilər.

"Əslində, Günəş sistemindəki 300-ə yaxın məlum peykdən yalnız 20-si yuvarlaqdır, qalanları isə daha nizamsız formadadır. Səbəb onların kiçik kütləsidir: onların formalarını bərabərləşdirmək üçün cazibə qüvvəsi yoxdur", alimlər qeyd edirlər.

Müəllif: Ucnoqta.az redaksiyası