Ucnoqta.az
www.ucnoqta.az

Altayda VIII əsrə aid türk döyüşçünün məzarı tapılıb

08:25 - 11 Oktyabr 2023 tarixində dərc olunub.

Rus və qazax arxeoloqları 1935-ci ildə aparılan qazıntılardan sonra itmiş VIII əsrdə Altayda yaşamış türk döyüşçüsü Ak-Kyunun dəfn olunduğu yeri müəyyən ediblər.

Ucnoqta.az xəbər verir ki, Altay Dövlət Universitetinin Böyük Altay elm və təhsil mərkəzinin mətbuat xidmətindən TASS-a verilən məlumata görə, alimlər məzarın dəqiq yerini Kuray və Çuy çöllərində türk dövrünə aid abidələrin xəritəsinə daxil ediblər.

Döyüşçünün məzarının yeri 1935-ci ildə aparılan qazıntılardan sonra itib. Buna tunc dövrünə və orta əsrlərə aid kurqanların bir məzarlıq kompleksində yaxınlığı, həmçinin 20-ci əsrin qeyri-dəqiq sənədləri və landşaft dəyişiklikləri təsir göstərmişdir. O, beynəlxalq arxeoloji ekspedisiyanın tərkibində “Böyük Altay - Türk irsi” silsiləsindən aşkar edilib. Burada Altay və Kemerovo Dövlət Universitetlərinin, Rusiya Elmlər Akademiyasının Sibir Bölməsinin Arxeologiya və Etnoqrafiya İnstitutunun, A.X.Marqulan adına Arxeologiya İnstitutunun və Qazaxıstan Respublikasının Torayqırov Universitetinin alimləri iştirak ediblər.

“Böyük Altay” Altayşünaslıq və Türkşünaslıq Elmi-Tədris Mərkəzinin beynəlxalq arxeoloji ekspedisiyası zamanı Rusiya və Qazaxıstan alimləri Kuray və Çuy çöllərində türk dövrünə aid abidələrin dəqiq yerini müəyyən edib, xəritələrini çəkiblər. 1935-ci ildə ilk dəfə aşkar edilmiş nəcib türk Ak-Kyunun dəfni” deyən mətbuat xidməti zadəgan döyüşçü Ak-Kyunun VIII əsrdə Altayda yaşadığını qeyd edib.

1935-ci ildə aparılan qazıntılar zamanı məzarda müxtəlif əşyalar, o cümlədən gümüş lövhələrlə örtülmüş kəmər və “Bu, cənab Ak-Kyunun qurşağıdır” yazısı aşkar edilmişdir. Daha sonra dəfn edilmiş adamın kəllə sümüyündən antropoloji rekonstruksiya aparılıb, o, hazırda Altay Dövlət Diyarşünaslıq Muzeyində saxlanılır.

“Ekspedisiyanın əsas vəzifəsi artıq tədqiq edilmiş abidələrin coğrafi koordinatlarını və tərkibini dəqiqləşdirmək, obyektlərin xəritəyə salınması üçün fotoşəkillərini çəkmək və Böyük İmperator tərəfindən nəşr olunan türk abidələri kataloquna daxil etmək idi. Altay Dövlət Universitetinin Altay elm və təhsil mərkəzi”, - Kemerovo Dövlət Universitetinin professoru Sergey Vasyutinin mətbuat xidməti bildirib.

Tapıntılar ayrı-ayrı dəfn komplekslərində türk dövrünə aid kurqan və qapalıların tipoqrafiyasının bir sıra xüsusiyyətlərini digər dövrlərə aid obyektlərə münasibətdə aydınlaşdırmağa, eləcə də bir sıra yaşayış obyektlərini qeydə almağa imkan verib.

Müəllif: Ucnoqta.az redaksiyası