Nevroloqlar 17-95 yaş arası xəstələrin MRT müayinələrini araşdıraraq kişilərin və qadınların beyinlərinin fərqli şəkildə qocaldığını aşkar ediblər.
Ucnoqta.az xəbər verir ki, qlobal miqyasda beyin funksiyası ilə əlaqəli 600-dən çox xəstəlik mövcuddur. Demək olar ki, hamısı sinir sistemində bu və ya digər şəkildə iltihabla müşayiət olunur. Bu prosesin xəstəliklərin inkişafına təsiri tam başa düşülməyib.
Hazırda dünyada 3 milyondan çox insana bu xəstəliklər diaqnozu qoyulub. Təhlillər göstərib ki, kişi beyni daha tez qocalır. Kişi beyninin müxtəlif sahələri yaşla qadınlara nisbətən toxumalarını daha tez itirir.
Tədqiqatçılar qeyd ediblər ki, beyin yaşla həcmi kiçilir. Alzheymer xəstəliyində bu proses sürətlənir. Norveçli alimlər aşkar ediblər ki, qadınlar Alzheymer xəstəliyindən iki dəfə çox əziyyət çəksələr də, onların beyinləri daha yavaş pisləşir. "Qadınlarda yüksək insident ağır atrofiya ilə izah edilə bilməz; məlumatlar bunu dəstəkləmir", - deyə nevroloqlar bildiriblər.
Tədqiqatda üç il ara ilə toplanan 12.000 insanın MRT müayinələri təhlil edilib. Kişilər və qadınlar arasında beyin qocalmasında sistematik fərqlər müəyyən edilib. Kişilərdə bir neçə kortikal bölgədə neyron əlaqələrinin daha aydın şəkildə pisləşməsi müşahidə edilib. Qadınlarda dəyişikliklər daha yavaş inkişaf edib və lokallaşdırılıb.
Alimlər vurğulayıblar ki, beyin qocalması ilə bağlı tədqiqatlarda gender fərqləri tez-tez nəzərə alınmır. Neyrologiya və psixiatriya sahəsində aparılan tədqiqatların yalnız təxminən 5%-i cinsi əhəmiyyətli amil kimi qəbul edir və bu da uyğunsuz məlumatlara səbəb olur və müxtəlif cinslərdə beyin qocalmasının dəqiq mənzərəsi hələ də qeyri-müəyyəndir.
Tədqiqatın əsas məqsədi əvvəlki tədqiqatlardakı uyğunsuzluqları aradan qaldırmaq idi. Oslo Universitetinin nevrologiya mütəxəssisləri kişilərdə və qadınlarda əsas göstəriciləri qiymətləndiriblər: ümumi beyin həcmi, subkortikal həcm və kortikal qalınlıq və sahə.
Nəticələr aşağıdakıları göstərib:
Qadınların beyinləri daha yavaş qocalır: onların daha sağlam sahələri və daha sabit kortikal qalınlığı var.
Demansla əlaqəli yaddaş mərkəzi olan hipokampusun həcmi kişilərdə və qadınlarda eyni dərəcədə dəyişir.
Bəzi hallarda beyin atrofiyası müsbət təsir göstərə bilər.
Beyin həcminin azalması ilə idrak qabiliyyətləri arasındakı əlaqə əlavə tədqiqat tələb edir.
Alimlər qeyd ediblər ki, qadınlar həyatın sonrakı dövrlərində hipokamp həcminin bir qədər azalmasını müşahidə edirlər ki, bu da daha uzun ömürlə əlaqələndirilir: beyin daha yavaş, lakin daha uzun müddət ərzində qocalır. Tədqiqatçılar həmçinin vurğulayıblar ki, genetika, ətraf mühit amilləri və uzunmüddətli məlumatların olmaması səbəbindən cinsin beyin qocalmasına təsirini qiymətləndirmək çətindir.