Günəş şüalarının zərərli təsirlərindən qorunmaq üçün qoruyucu kremlər alarkən müəyyən detallara diqqət yetirmək lazımdır. Günəşdən qoruyucuların tərkibində olan kimyəvi maddələrin hormonları pozan təsirləri üzə çıxıb.
Ucnoqta.az xəbər verir ki, prof. Dr. Gülhan Aksoy Saraç günəşdən qoruyucu vasitələrdə olan bəzi kimyəvi filtrlərin hormonal sistemə təsir edə biləcək endokrin sistemi pozan təsirlərə malik ola biləcəyini deyir.
"Günəş kremi alarkən yaş qruplarımıza görə filtr tərkibini yoxlamaq lazımdır. Təbii ki, etiketlərə baxarkən son istifadə tarixlərinə də diqqət yetirməliyik" – mütəxəssis bildirir.
Günəşin zərərli təsirlərindən qorunmaq üçün yay aylarında tez-tez istifadə edilən günəşdən qoruyucu kremlər, tərkibindəki bəzi maddələrə görə mübahisələrə səbəb olub. Dos.
Prof. Dr. Gülhan Aksoy Saraç, günəş kreminin günəş işığında olan radiasiyaya qarşı bir müdafiə olduğunu ifadə edərək, "Günəşdən qoruyan kremlər birbaşa ultrabənövşəyi şüaların zərərli təsirlərindən qoruyur.
Bu şüalar yaşlanma, dəri ləkələri və foto həssaslıq reaksiyaları kimi problemlərə səbəb ola bilər. Onlar həmçinin DNT-nin zədələnməsinə, dəri xərçənginə səbəb olurlar. Ona görə də özümüzü mütləq günəşdən qorumalıyıq və bunun üçün günəşdən qoruyucu kremlərdən istifadə etməliyik.
Günəşdən qoruyucuların tərkibində kimyəvi və mineral filtrlər var. Kimyəvi filtrlər ümumiyyətlə günəşin qarşısını alan müəyyən maddələrdən ibarətdir. Mineral filtrlər ümumiyyətlə fiziki qoruma təmin edir. Bununla belə, dəri tipindən asılı olaraq uşaqlar və hamilə qadınlar üçün müxtəlif məhsullar tövsiyə edirik”.
Saraç günəşdən qoruyucu vasitələrdə olan bəzi kimyəvi filtrlərin hormonal sistemə təsir edə biləcək endokrin pozucu təsirlərə malik ola biləcəyini ifadə edərək, "Bəzi son araşdırmalar günəşdən qoruyucu vasitələrdə olan oksibenzon, avobenzon, oktokril, oktinoksat və homosalat kimi kimyəvi filtrlərin hormonal sistemə ən çox təsir edən təsirlərə səbəb olduğunu göstərdi.
Bu kimyəvi maddələrin bəzi eksperimental heyvanlarda antiandrogenik (kişi hormonunu basdıran), estrogenik (qadın hormonunu gücləndirən) və tiroid funksiyasını pozan təsirlərə malik olduğu təklif edilmişdir. Bu tapıntıların əksəriyyəti laboratoriya və heyvan tədqiqatlarına əsaslanır. İnsanlarda yüksək səviyyəli sübutlar kifayət deyil.
Bu məhsullar bəzən hormon reseptorlarına bağlanaraq hormona bənzər təsir göstərə bilər. Bəzən hormon reseptorlarına bağlanaraq, hormonların təsirini maneə törədir, kişi hormonlarının səviyyəsinin azalmasına və erkək heyvanlarda prostatın büzülməsinə səbəb olur. Bundan əlavə, qanda "cinsiyyət hormonlarını bağlayan zülallar" adlanan zülallar var. Onların onlara bağlanaraq qan səviyyəsinin azalmasına səbəb ola biləcəyi irəli sürülüb”.