Havanın çirklənməsi insan sağlamlığını təhdid edir.
Ucnoqta.az xəbər verir ki, prof. dr. Özkaya hava çirkliliyinin sağlamlığa təsirlərini açıqlayıb. Belə çıxır ki, onun səbəb olmadığı xəstəlik yoxdur. Havanın çirklənməsinin yaratdığı xəstəliklər...
Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının (ÜST) məlumatlarına görə, dünya əhalisinin 99 faizi təlimat həddini aşan çirkli hava ilə nəfəs alır və bu, 7,5 milyondan çox insanın ölümünə səbəb olur. ÜST-in son hesabatına görə, dünya əhalisinin 90 faizindən çoxu çirkli hava ilə nəfəs alır ki, bu da hər il 7 milyon insanın vaxtından əvvəl ölümünə səbəb olur. Xüsusilə böyük şəhərlərdə yaşayan insanlar sənaye fəaliyyətləri və nəqliyyat vasitələrinin hərəkəti səbəbindən yüksək miqdarda zərərli hissəciklərə məruz qalırlar ki, bu da astma, xroniki obstruktiv ağciyər xəstəliyi (KOAH) və ağciyər xərçəngi kimi ciddi sağlamlıq problemlərinə yol açır. Təmiz hava sağlamlıq üçün çox vacibdir.
"Həyat nəfəs almaqla başlayır və nəfəs almaqla davam edir. Hər nəfəsdə ağciyərlərimiz ürəyin, beynin ehtiyac duyduğu oksigeni təmin etmək üçün xarici mühitdəki atmosfer havasını nəfəs alır. Biz yalnız oksigeni deyil, tozları, hissəcikləri və digər çirkləndiriciləri də ağciyərlərimizə qəbul edirik" – mütəxəssis deyir.
Bir insanın gündə təxminən 20 min dəfə nəfəs aldığını və bu müddətdə təxminən 10 min litr hava udduğunu bildirənən Özkaya, təmiz hava ilə nəfəs almağın sağlamlıq üçün nə qədər kritik olduğuna diqqət çəkib.
Havanın çirklənməsi tənəffüs, ürək-damar, nevroloji və endokrinoloji xəstəliklərin patogenezində rol oynayan qlobal təhlükə kimi müəyyən edilir. ÜST bildirir ki, illik PM2.5 konsentrasiyasının 10 q/kubmetr artması böyüklər arasında ümumi ölüm nisbətini 6 faiz artırır.
Havanın çirklənməsinin sağlamlığa təsiri
"Hava çirkliliyi tənəffüs yolları xəstəliklərindən ürək xəstəliklərinə, nevroloji pozğunluqlardan metabolik sindroma və diabetə qədər bir çox ciddi sağlamlıq problemlərinə səbəb olur. Bundan əlavə, epidemioloji tədqiqatlar göstərir ki, havanın çirklənməsi burun axması, burun tutulması, laringospazm kimi yuxarı tənəffüs yollarının simptomlarını və öskürək, nəfəs darlığı və hırıltı kimi aşağı tənəffüs yollarının simptomlarını artırır. Astma, xroniki obstruktiv ağciyər xəstəliyi, ağciyər xərçəngi, ürək çatışmazlığı və insult kimi ciddi sağlamlıq problemləri havanın çirklənməsi ilə bağlı ölüm və xəstələnmənin əsas səbəblərindəndir