Qida zəhərlənməsi temperaturun artması ilə artır. Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının məlumatına görə, hər il 600 milyon insan qida zəhərlənməsindən əziyyət çəkir.
Ucnoqta.az Türkiyə mətbuatına istinadən xəbər verir ki, dietoloq Gültaç Dayı Çamir yay aylarında havanın temperaturu artdıqca qida zəhərlənməsi hallarının da artdığını bildirib. Qida zəhərlənməsinə qarşı nələrə diqqət etməliyik? Təfərrüatlar...
Qida yolu ilə insan orqanizminə keçən bakteriya, virus, parazitlər, toksinlər və kimyəvi maddələr qida zəhərlənməsinə səbəb ola bilər. Artan temperaturun təsiri ilə yay aylarında qida zəhərlənməsi halları xeyli artır.
Diyetoloq ət, süd və salatdan qaynaqlanan qida zəhərlənmələrində ən çox görülən başqa bir bakteriya növünün də “şigella” olduğunu söyləyərək, bu bakteriyanın törətdiyi zəhərlənmələrdə simptomların müddətinin bir və ya iki gün olduğunu bildirib.
"Bu bakteriya ürəkbulanma, qusma, qızdırma, kramp, qarın ağrısı və nəcisdə qan kimi əlamətlərlə müşahidə edilir" – diyetoloq deyir. Ən ağır və ölümcül qida zəhərlənməsinə səbəb olan bakteriyalardan biri də “clostridium botilinum”dur. Bu bakteriya konservləşdirilmiş qidalar, ət, tərəvəz və meyvələrdə tapıla bilər.
Bu bakteriya iflic edə, nəfəs almağa mane ola bilər və ölümlə nəticələnə bilər
Dietoloq bildirib ki, ilk növbədə necə və haradan gəldiyi bilinməyən, həmçinin necə saxlandığı bilinməyən, yoxlanılmadan və piştaxtalarda açıq şəkildə satılan məhsulların qiyməti aşağı olduğu üçün alınmamalıdır. O bildirib ki, ət istehlak edəcək insanlar ətləri standartlara uyğun işləyən şirniyyatlardan almalıdırlar. Qablaşdırılmış məhsullar alarkən qablaşdırmanın xarab olmamasına diqqət edin. Etiketləri oxumağı vərdiş etməyinizə əmin olun. Üzərində yazılmış istehsal və son istifadə tarixlərini yoxlayın. Heyvanlardan keçə biləcək xəstəliklərə görə çiy süddən istifadə etməyin.
Dietoloq Gültaç Dayı Çamır, qidaların xarab olmasının qarşısını almağın ən praktik üsulunun soyuducuda və ya dondurucuda saxlanması olduğunu söyləyərək, bişmiş yeməklərin dərhal istehlak edilməyəcəyi təqdirdə iki saat ərzində soyuducuya qoyulması lazım olduğunu sözlərinə əlavə edib. Soyuducuda olan və istehlak üçün çıxarılacaq yeməyin yetmiş dərəcədən yuxarı qızdırılması lazım olduğunu söyləyən Gültaç Dayı Çamır, eyni yeməyin dəfələrlə qızdırılmaması lazım olduğunu bildirib.
“Dondurucudan çıxardığınız yeməyi əridikdən sonra yenidən dondurucuya qoymayın. Bişmiş qida ilə çiy yemək arasında təmasdan çəkinin. Şəxsi gigiyenanıza diqqət yetirin. Qida zəhərlənməsinin qarşısını almaq üçün yemək hazırlayan şəxslərin əllərini ən azı iki dəqiqə sabunla yuması vacibdir. Bundan əlavə, əllərində kəsik və ya açıq yara olan insanlar yemək hazırlamamalı, zərurət yarandıqda bu yaralar heç bir halda qida ilə təmasda olmayacaq şəkildə sarılmalı və mütləq əlcəkdən istifadə etməlidirlər" – mütəxəssis qeyd eidb.
Xüsusilə çiy ət, yumurta və ya quş əti kimi qidalar hazırladıqdan sonra insanların əllərini yaxşıca yuması lazım olduğunu bildirən Çamir, bu cür riskli qidalar və bişirilmədən istehlak ediləcək tərəvəz və meyvələr hazırlanarkən ayrı-ayrı doğrama taxtaları və bıçaqlardan istifadə edilməsi lazım olduğunu bildirib. İshal və qusma zamanı mütləq istirahət etməli və təmiz su, ayran, mineral su, şəkərsiz çayla maye qəbulunu artırmalısınız. Əgər ishalınız varsa; "Düyü sıyığı, qatıq, banan, şaftalı və qaynadılmış kartof istehlak etməlisiniz."
